Weidevogelbeheer is heel logisch

Portret familie Teerhuis

Voor de familie Teerhuis op Marken is weidevogelbeheer niets anders dan logisch. Ze zijn hier opgegroeid samen met de natuur en de weidevogels. Oudste zoon Muus: “Je werkt met de natuur en dieren, waarom zou je een koe en een schaap wel beschermen en een vogel niet?” Voor hun inzet voor de weidevogels hebben ze van het agrarische collectief Water Land & Dijken de Gouden Grutto Pul gewonnen.

Het bedrijf

Muus sr. besloot als vijftienjarige te stoppen met school en boer te worden. Dat werd een melkveehouderij met schapen. Altijd met weidevogelbeheer. Eerst alleen, daarna met zijn gezin en vanaf 1993 samen met vrijwilligers. De familie kent hun gebied en de vogels goed. Andere zoon Pieter Jan: “Alle percelen zitten in het ANLb, 41 hectare. Per perceel bekijken we welk weidevogelbeheer is het meest zinvol. Wij weten goed waar vogels zitten en zo bepaal je samen met het collectief welke beheerpakketten je waar uitvoert.”

Maatregelen

De familie Teerhuis heeft het hele scala aan maatregelen: legselbeheer, grasland met rustperiode en voorweiden, extensief weiden, ze rijden alleen maar ruige mest uit, kruidenrijk grasland in het talud, waar de kuikens veilig het water in en uit kunnen en in 2022 komt er een plasdras met kruidenrijk grasland eromheen. De weilanden worden bijna het hele jaar beweid door jongvee en schapen. Zo ontstaat er een mooi reliëf voor de weidevogels en hun pullen. Bij al hun werkzaamheden denkt de familie aan de weidevogels. De laatste jaren waren er heel veel ganzen op hun percelen, die grazen het gras veel te kort voor de weidevogels.  Om de weidevogels niet te verstoren verjaagt hun wildbeheerder niet met hagel, maar met een luchtbugs met geluidsdemper, en zo ver mogelijk weg van de weidevogels.

Al deze inzet heeft effect. Wolmet Teerhuis: “In het voorjaar is het hier echt schitterend. Vogelliefhebbers komen ervoor naar Marken, die lopen over de buitendijk en kijken zo mooi op alle velden vol met vogels. Mijn man en ik stonden soms tijdens het melken een kwartier stil te kijken naar een vogel die door de lucht aan het duiken was: O, zou die een nest hebben bij ons?” In de jaren 90 zaten hier honderden broedparen. Het topjaar van de familie Teerhuis was 2004, met 273 broedparen. In 2017 was er een dip door de hoeveelheid ganzen. In de weilanden met legselbeheer zit nu meestal 30 a 40 nesten, hoeveel er precies in de graslanden met rustperiode zitten is niet bekend, omdat ter voorkoming van verstoring niemand in tijdens het broesseizoen in mag.

Vrijwilligers en het collectief

De familie Teerhuis zet zich 100% in voor het weidevogelbeheer. Veldcoördinator Tanja Verbij: “Ze overleggen altijd eerst met ons voordat ze werkzaamheden uitvoeren, met mij van het collectief of de vrijwilligerscoördinator Marieke Schous. Ze creëren de ideale omstandigheden voor de weidevogels, maar ook voor de vrijwilligers om te werken. Vrijwilligers kunnen op alle uren van de dag terecht in de kantine, ook als er bij een andere boer op het eiland wordt geteld. Als de Teerhuizen weten dat de vrijwilligers komen staat de koffie klaar met koek. Er hangt een enorm whiteboard met heel Marken erop, zodat voor iedereen duidelijk is waar welk beheer ligt. Dat plus de jaarlijkse barbecue, de familie Teerhuis doet alles voor hun vrijwilligers en de weidevogels.”

Natuur

Muus: “Ik ben van mening dat zorgen voor de natuur om je bedrijf heen, altijd kan. Wij doen het automatisch omdat we zo opgevoed zijn, maar het kan altijd.” Dit betekent wel dat iedereen uit het gezin, behalve Wolmet, er een baan naast heeft. Maar de toekomst voor de weidevogels ziet er goed uit op Marken. Pieter Jan: “Iedereen op Marken die grasland bezit doet aan weidevogelbeheer. Met de twee boerenbedrijven alleen al hebben we 175 broedparen in een seizoen.” Naast de slobeenden, kuifeenden, visdieven, grutto’s en tureluurs hebben de vrijwilligers hebben afgelopen jaar ook weer de kemphanen gespot, die zijn jaren weg geweest. De ganzen worden nu beheert, daardoor  is er weer een mooie balans in het mozaïek van kruidenrijke graslanden met veel geschikt habitat voor de weidevogels op Marken.