Rubriek: ANLb, hoe staat het ermee!?
In de rubriek ‘ANLb, hoe staat het ermee!?’, houden we je op de hoogte van de lopende zaken; waar zijn we nu mee bezig, wat is gelukt, wat is de volgende stap.
Afronding beheerjaar ANLb 2023
In 2023 zijn de collectieven met de deelnemers aan het GLB met een nieuwe ANLb-cyclus gestart. Ondanks veel issues bij de implementatie is er door de collectieven en de deelnemers vol op ingezet om in alle leefgebieden de doelen voor het ANLb, zoals vastgelegd in het Nationaal Strategisch Plan (NSP), te realiseren. Eind september hebben alle 40 collectieven op tijd hun subsidieverantwoording over het beheerjaar 2023 ingediend. RVO.nl is nu gestart met de diverse checks en controles die bij deze verantwoording horen om begin 2024 tot uitbetaling over te kunnen gaan. Het wordtspannend wat er uit de beoordeling zal komen en in hoeverre de coulance die in 2023 is uitgewerkt met LNV, provincies en RVO, voldoende zal blijken te zijn. Op basis van deze leerervaringen zullen we ons voorbereiden op het beheerjaar 2024. 2024 zal ook nog niet ‘normaal’ verlopen, omdat helaas veel structurele issues, zoals een gebrek aan samenhang binnen het NSP tussen conditionaliteiten, eco-regeling en ANLb en de relatie met het 7e Actieprogramma Nitraat en de daaruit voortvloeiende aanpassingen van de mestwetgeving nog niet zijn opgelost. Ook zijn er nog geen stabiele kaartlagen bij RVO waardoor zowel het intekenen als het beoordelen lastig blijft.
Beheerpakketten 2024
De beheerafspraken tussen collectieven en de individuele boer/deelnemer worden gemaakt op basis van gecontracteerde beheerpakketten. In die beheerpakketten staat duidelijk wat de deelnemer wel en niet moet doen voor het beheer. Elk jaar publiceert BoerenNatuur een nieuwe versie om de nieuwste inzichten mee te nemen. De beheerpakketten 2024 zijn gepubliceerd. Voorstellen voor nieuwe pakketten voor de uitvoering van het agrarisch natuur- en landschapsbeheer worden vanuit de collectieven ingediend. Bij de voorstellen zit naast een ecologische onderbouwing ook een steunbetuiging vanuit een provincie en waterschap of natuur- en milieuorganisatie. Door de externe Commissie Beheerpakketten wordt vervolgens een inhoudelijke beoordeling gedaan of het pakket haalbaar is en in het systeem past. Voor 2024 is één pakket gewijzigd en voor één beheerpakket is een variant toegevoegd waardoor deze aanvullend is op de eco-regeling. Bekijk hier alle ANLb pakketten van 2024.
Het proces voor samenstelling voor nieuwe beheerpakketten 2025 zal in november 2023 opgestart worden. We nemen meer tijd voor dit proces zodat de verzoeken voor nieuwe pakketten goed behandeld kunnen worden.
200 miljoen tekort aan ANLb-budget
In Boerderij en Nieuwe Oogst hebben berichten gestaan over een tekort aan ANLb-budget van circa €200 miljoen in totaal. Dat tekort is ontstaan doordat de ANLb-tarieven geactualiseerd zijn, en daardoor omhoog zijn gegaan. De helft van het tekort heeft betrekking op de geplande uitbreidingen van het ANLb in de komende jaren, dus op beheer dat nu nog niet is afgesloten. De andere helft heeft betrekking op het beheer dat in 2023 is gecontracteerd en dat gedurende dit jaar en de komende jaren is/wordt uitgevoerd. Dit deel van het tekort is dus het meest urgent.
Feit is dat er momenteel geen dekking is voor dit tekort. Daarom hebben diverse politieke partijen – in reactie op een oproep vanuit zowel de provincies als BoerenNatuur – een amendement ingediend op de ontwerpbegroting van LNV voor 2024. Dat amendement heeft als doel om alsnog de benodigde dekking te vinden voor het tekort dat betrekking heeft op het beheer dat in 2023 gecontracteerd is.
Wij willen benadrukken dat – ongeacht dit tekort – onze ANLb-deelnemers hun ANLb-vergoedingen sowieso uitbetaald zullen krijgen, conform de beheercontracten die met hen zijn afgesloten. Het benodigde extra budget wordt hoe dan ook beschikbaar gesteld; de vraag is alleen nog uit wiens/welk potje dat precies betaald gaat worden.
Daarnaast is vanuit BoerenNatuur de oproep gedaan om een ANLb 3.0 mogelijk te maken. Het ANLb is een gebiedsgericht instrument waar inmiddels al jaren ervaring mee is opgedaan. De komende jaren zou dit doorontwikkeld moeten worden tot een ANLb 3.0 dat zowel voldoende omvang als intensiteit heeft, zodat het een effectieve bijdrage kan leveren aan het realiseren van de maatschappelijke doelen op het gebied van biodiversiteit, landschap, klimaat en water én voor boeren een volwaardig alternatief verdienmodel kan zijn.
Voor meer informatie – Arjen Werkman – projectleider ANLb – awerkman@boerennatuur.nl
