Boerenportret: Anneke en Geert

Iedere twee weken interviewt Janna van der Meer een boer over zijn veranderende leven als agrarisch ondernemer (m/v).

Anneke (45) en Geert (49) de Beer wonen met hun zes kinderen in Buitenpost. Hun hoofdactiviteit is de handel in koeien en kalveren onder de naam Veehandel de Beer vof. Geert doet de daadwerkelijke handel, terwijl Anneke zich concentreert op de logistiek en de administratie. Sinds anderhalf jaar hebben ze ook een melkveehouderij van 85 melk- en kalfkoeien in Kollumerpomp. Deze wordt bemenst door hun dochter en schoonzoon, waarmee ze een maatschap vormen.

Geert: “Elk kwartaal hebben we een overleg. We zitten nog in de ontwikkelfase. Het is een gangbaar, intensief bedrijf en dat kan ook moeilijk anders, want we hebben veel dieren op relatief weinig grond. Bovendien heeft dit ook de voorkeur van onze schoonzoon. Het belangrijkste vind ik nu, dat we een goede start maken en omzet gaan genereren. We moeten dus liters produceren. Ik denk richting 30 liter per koe per dag en daarom krijgt ons vee flink krachtvoer.

Ik heb het gevoel dat we met de grote trein mee moeten. Dat past beter bij ons, dan het experimenteren met een nichemarkt. We hebben wel besef van de noodzaak van duurzaamheid, maar eerst geldt toch de strijd om het bestaan.”

Logisch

Anneke:  “Biologisch heeft voor mij een slechte bijsmaak. Ik vind logisch boeren belangrijk. Ik wil ook graag minder kunstmest, minder medicijnen en geen gif, omdat dat beter is voor mens en dier. Maar achter al die keurmerken zitten controlerende organisaties en die drijven de kosten op.”

Geert: “Ik vind het belangrijk dat boeren meehelpen het landschap in stand te houden. Daarom weiden we onze koeien. Ik ben tegen verdere opschaling van de landbouw. De kleinere gezinsbedrijven geven inkleuring aan het landschap en zorgen voor werkgelegenheid. Als je op industriële schaal gaat produceren, verdwijnt dat allemaal.

Mijn ideale weiland ligt op lichte klei, zavel of hoge zandgrond. Ik kom uit De Wouden en houd niet van natte voeten! We telen Engels raai en klaver, want we moeten wel productief zijn: het is geen hobby.

Waar we kunnen, houden we rekening met biodiversiteit. Toen ik langs de houtwallen liep, was ik onder de indruk van wat daar allemaal leeft. Ik kon het niet meer over mijn hart verkrijgen, om daar met de spuit overheen te gaan. We hebben de boel maar met een bosmaaier netjes gemaakt.”

Medicijnen

Anneke: “Ik verwacht dat straks iedereen anders gaat denken. Mensen zorgen bijvoorbeeld al steeds beter voor hun koeien. Wij merken dat het vee vitaler is dan pakweg tien jaar geleden. Het antibioticagebruik daalt en dat kunnen de dieren blijkbaar ook aan: ze hebben meer weerstand. Ik ben daar blij om, want wij willen zelf ook geen vlees waar veel medicijnen in zitten.

De sancties op overtreding van de regels worden steeds aangescherpt.

Laatst kreeg een boer nog  €7500,- boete. Bij controle was er een spuitplek op één van zijn koeien gevonden. Meteen werd het hele medicijngebruik van de man nagekeken en toen bleek dat hij zich niet aan de wachttijd had gehouden. (De wachttijd is het voorgeschreven aantal  dagen dat er tussen de toediening van een medicijn en levering aan een slachthuis moet zitten.) Deze boer zal in het vervolg beter opletten!”

Salomo

Geert: “Het is de bedoeling dat wanneer het melkveebedrijf gaat lopen, Anneke en ik ons weer terugtrekken. Maar misschien beginnen we dan ergens anders wel weer een boerderij. Het mooiste zou een gemengd bedrijf zijn. Dat is, denk ik, ook beter voor de biodiversiteit. Bovendien vind ik het idee om zelfvoorzienend te zijn heel mooi.

‘De koning wordt zelf van het veld gediend,’ is een inspirerende spreuk van Salomo. Iedereen moet eten. Als je bij de basis blijft, heb je altijd bestaanszekerheid. Bovendien heeft de mens de opdracht gekregen de aarde te bewonen en te bewerken. We hebben een verantwoordelijkheid dat goed te doen.”

Anneke: “Ik vind het lastig als mensen boos worden, wanneer ik met onze veewagen door het verkeer rijd. Veetransport staat in een kwaad daglicht, terwijl de landbouwsector echt niet zonder kan. Het beschuldigende vingertje van de burger naar de boeren, is ook onterecht: het is een eerzaam beroep. Ik had best fulltime boerin willen worden.”

Geert: “Ik houd ook van vee en van grond, maar ik ben bang dat ik te ongedurig ben om altijd thuis te werken. Als veehandelaar kom ik overal en dat past bij me. Ik voorzie wel grote veranderingen in de branche en sommige zijn al ingezet.

Kundigheid

Vroeger had je een belangrijke adviserende rol bij boeren en zat je iedere dag met hun aan de keukentafel. Dat is niet meer zo. Sinds de MKZ-crisis in 2001 is de veemarkt ook bijna niet meer van belang en misschien verdwijnt die wel helemaal. De digitalisering zal doorgaan. Er komen minder boeren en die hebben meer vee. Dat vee zal efficiënt worden doorgeschoven, met steeds minder handelaren als deskundige tussenpersoon. Mijn kundigheid, als het gaat om het beoordelen van dieren, raakt steeds meer ondergeschikt aan de alsmaar uitdijende administratie en toenemende regelgeving.

Maar we zullen zien wat de toekomst brengt. Wij zijn geen mensen met vastomlijnde plannen. Dat houdt ons flexibel.”

De serie Boerenportretten wordt mogelijk gemaakt door: Platform Natuurlijke Veehouderij / Natural Livestock, Boerengilde, Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, Living Lab Natuurinclusieve Landbouw, Boerennatuur, Friese Milieu Federatie  en Vogelbescherming Nederland.