Bottom-up bouwen aan perspectief voor boeren 

Op dinsdagmiddag 25 april is het plan BoerenPerspectief (plan BP) uitgereikt aan de ministers Christianne van der Wal (Natuur & Stikstof) en Piet Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). Het plan BP is een visiedocument dat langjarige, onafhankelijke begeleiding en inspiratie mogelijk wil maken voor elke boer in Nederland, om de ingewikkelde keuzes te maken die passen bij de boer en het gebied.

Agrarisch Nederland staat voor grote uitdagingen op het gebied van stikstof, water, klimaat, biodiversiteit, dierenwelzijn en humane gezondheid. Dat betekent dat elke boer met zijn bedrijf individuele keuzes moet maken die passen bij het gebied waar hij is gevestigd. Dat is allereerst een sociaal en psychologisch proces; pas daarna volgen de financiële en technische vragen.

Veilige tussenruimte

Het plan Boerenperspectief bestaat uit 2 pijlers: de keukentafel en een netwerkstructuur. De keukentafel staat synoniem voor de boer, het gezin en de familie. Daar moeten de belangrijke besluiten worden genomen. Aan die keukentafel vinden vaak ingewikkelde en emotionele gesprekken plaats. Daarbij is een onafhankelijke en vertrouwde procesbegeleider die persoonlijk contact heeft met de boer cruciaal. Door naast de boer te gaan staan, kan een duurzaam toekomstperspectief worden opgesteld dat past bij de persoon, het gezin en de situatie in het gebied. Vertrouwen is daarbij het sleutelwoord. Boer en procesbegeleider moeten vanuit een ‘veilige tussenruimte’ met elkaar opereren, zodat de boer zelf zijn eigen toekomstperspectief kan definiëren.

Samen verbinden

De netwerkstructuur bestaat uit een landelijk netwerk van regionale knooppunten van en voor boeren. Elk knooppunt zal regionaal worden opgebouwd vanuit bestaande boerennetwerken, collectieven en bijvoorbeeld regionale afdelingen van LTO en NAJK. De knooppunten zullen boeren individueel en per gebied langjarig begeleiden, en een verbindende rol spelen tussen provinciale en gemeentelijke vertegenwoordigers, experts, bedrijfseconomische studieclubs, fieldlabs, etc. . Maar er bestaat geen boeren transitie zonder systeemtransitie. Systeembelemmeringen (wet- en regelgeving, financiering, etc.) die uit regionale gebiedsprocessen naar voren komen worden daarom verder opgepakt met betreffende ketenspelers in het landbouw- en voedselsysteem

Landbouwakkoord

De ministers lieten zich in lovende bewoordingen uit over BoerenPerspectief. Beiden erkennen en zien de dilemma’s waar boeren voor staan. En prijzen het initiatief van BoerenPerspectief om vanuit de sector, de boeren zélf de uitdagingen te willen beetpakken. Minister Adema zegde toe het plan BP mee te nemen in het Landbouwakkoord.

Ondertussen gaat BoerenPerspectief door. Met LTO, NAJK en LNV wordt verkend hoe de verdere uitwerking van het plan BP tot uitvoering gebracht kan worden.

Het plan BP is integraal te vinden op de websites van de initiatiefnemers van BoerenPerspectief:

WIJ.land https://wij.land/ ; De Plaatsen https://plaatsdekleineaarde.nl/ ; BoerenNatuur https://www.boerennatuur.nl/, Transitiecoalitie Voedsel https://transitiecoalitievoedsel.nl/