Oproep BoerenNatuur: drie speerpunten voor een effectief predatiebeheer
Predatie vormt op dit moment een van de belangrijkste knelpunten in het weidevogelbeheer. Actief en adequaat predatiebeheer is een onlosmakelijk onderdeel van succesvol weidevogelbeheer, maar daar is tot nu toe onvoldoende aandacht voor. Om effectief predatiebeheer mogelijk te maken doet BoerenNatuur een urgente oproep om gezamenlijk te werken aan drie speerpunten, waarbij het uiteindelijk draait om het bereiken van een ecologisch evenwicht in een specifiek gebied.
Onderstaand de belangrijkste punten uit onze notitie. Lees hier onze hele notitie.
Drie onderdelen van succesvol weidevogelbeheer
Succesvol weidevogelbeheer in een specifiek weidevogelgebied bestaat grofweg uit drie, deels overlappende, onderdelen:
- inrichting: werken aan vernatting (maatregelen zoals: hoog waterpeil, behoud en/of aanleg van greppels, plasdras, etc.), openheid gebied, verminderen/voorkomen verstoring door recreatie en verkeer;
- lerend weidevogelbeheer: een stelsel met stimulerende/passende, langjarige beheervergoedingen voor o.a. ontwikkeling en beheer van kruidenrijk grasland, verschillende typen plasdrassen, doelgerichte beweiding, aangepaste bemesting en afgesproken rustperiodes in combinatie met een planmatige monitoring van beheer en doelsoorten om beheer bij te sturen;
- predatiebeheer: een combinatie van planmatige monitoring van aanwezigheid predatoren en nest- (en bij voorkeur ook kuiken-)predatie en voldoende handelingsmogelijkheden om predatiedruk preventief (zie inrichting) en actief te verminderen en zo broedsucces op peil te houden. Actief predatiebeheer betreft het direct ingrijpen in aantal predatoren door wegvangen en afschot.
Drie speerpunten voor een effectief predatiebeheer
Om effectief predatiebeheer mogelijk te maken, willen we ons richten op drie speerpunten:
- herziening van het juridisch kader om effectief wegvangen en afschot van sleutelpredatoren in en rondom alle weidevogelgebieden mogelijk te maken: er is urgente behoefte aan een landelijk uniform, langjarig juridisch kader en aansluitend beleid, zodat in alle gebieden in Nederland waar weidevogels de doelsoort zijn dezelfde maatregelen getroffen kunnen worden. Binnen het landelijke en provinciale juridisch kader moet het daarnaast mogelijk zijn om maatwerk te leveren per gebied en per jaar om maatregelen te treffen tegen specifieke predatoren die op dat moment een probleem vormen voor het nest- en broedsucces;
- faciliteren van effectieve predatiemonitoring en -beheer: binnen de subsidiestelsels ANLb en SNL is geen rekening gehouden met kosten voor predatiemonitoring en -beheer. Kortom, de extra kosten die agrarische collectieven hiervoor maken gaan ten koste van het budget voor weidevogelbeheer en organisatie. Daarom is er per weidevogelprovincie en per weidevogelgebied urgente behoefte aan langjarig beschikking over voldoende middelen voor de uitvoering van effectief predatiemonitoring en -beheer;
- meer onderzoek naar kuikenpredatie en -overleving: het huidige predatiebeheer is veelal uitsluitend gericht op nestpredatoren. Maar we weten ook dat met name de kuikenoverleving het belangrijkste knelpunt is voor de tegenvallende broedresultaten. Over kuikenpredatie is echter nog weinig bekend. Daarom is er behoefte aan een grootschalig onderzoek naar kuikenpredatie en gedrag van kuikenpredatoren om meer inzicht te krijgen in de rol van predatie in de kuikenfase en mogelijk passende maatregelen om kuikenpredatie sterk te verminderen.
Noot: In deze notitie ligt de focus op het weidevogelbeheer. Bij weidevogels is predatie een belemmerende factor voor populatieherstel. Bij veel akkervogelsoorten lijkt predatie (tot nu toe) een minder grote rol te spelen. Desalniettemin blijkt uit recent onderzoek dat ook bij scholeksters en patrijzen op bouwland predatie een cruciale rol speelt in het broedsucces. Kortom, ook meer aandacht voor predatie van akkervogels is wenselijk.