Home / Actueel / Uncategorized / Blog Alex Datema: Mijn Collectieven

Blog Alex Datema: Mijn Collectieven

Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Dat is mijn gevoel bij het aantreden van deze nieuwe regering. Grote, maar nog vage plannen met enorme budgetten. Veel geld uitgeven aan grote doelen is niet zo moeilijk, maar is dat ook heel effectief?

Met het groeien van het gehele landbouwbudget groeit ook het budget voor het ANLb. Voor de huidige doelen is dat nu € 80 miljoen per jaar en in de nieuwe GLB periode van 2023 t/m 2027 wordt dat jaarlijks € 120 miljoen. Daarbovenop komt extra budget voor het nieuwe thema klimaat en het uitgebreide thema water; nieuwe kansen dus. Om nog maar te zwijgen over de miljarden die de komende 10 jaar beschikbaar komen voor de transitie van de landbouw. Waarbij op onderwerpen als stikstof en klimaat wordt ingezet op een gebiedsgerichte aanpak. Dat gebeurd ook bij de in de uitwerking van het 7de actieprogramma nitraat. De vraag die mij vaak gesteld wordt hierover: kunnen jouw collectieven hier niet een grote rol in vervullen? En: Moeten jouw collectieven hier niet een grote rol in vervullen?

Onze collectieven

Laat ik om te beginnen vaststellen dat het niet “mijn” collectieven zijn. Alle veertig collectieven zijn zelfstandige verenigingen met leden, een bestuur, veel vrijwilligers en medewerkers. Maar we hebben wel een gezamenlijk doel; het uitvoeren van het ANLb en het streven naar een natuurinclusieve landbouw. Om die doelen te bereiken en de werkzaamheden van de collectieven te ondersteunen is koepelorganisatie BoerenNatuur opgericht. Ik denk dat het succes van de collectieven voor een groot deel zit in dat het zelfstandige, regionaal georganiseerde, verenigingen zijn. Collectieven hebben een grote gebiedskennis, niet alleen over natuur en landschap, maar juist ook betreft de boeren en de sociale context. Oftewel, we begrijpen elkaar met weinig woorden.

En juist in deze tijd van grote veranderingen in landbouwbeleid, met grote onzekerheden is het essentieel dat je elkaars taal spreekt en als vereniging dicht bij je leden blijft staan. Tegelijkertijd moet je ook helder en eerlijk zijn wat dit kan beteken voor de boerenbedrijven, door alles wat er op ons afkomt. Die onzekerheden onder ogen zien en samen verantwoordelijkheid nemen voor de te maken keuzes, daar draait het om bij onze collectieven. We zijn natuurlijk niet de enigen die zo werken. Zo ontstaan er op veel plekken lokale energie coöperaties vanuit dezelfde motivatie. Zien dat het anders moet, kan en dan ook doen. Dat soort initiatieven heb je nodig in de huidige tijd van grote veranderingen. 

Wordt de kracht van onze collectieven al goed benut? Nee, dat niet. De collectieven hebben geen rol gekregen bij de eco-regelingen in het nieuwe GLB. Ik vind dat echt een gemiste kans van de overheid. Want het is natuurlijk goed dat door de eco-regelingen steeds meer boeren actief maatregelen gaan nemen op hun bedrijf ten behoeve van natuur, klimaat, water etc.. Maar we weten allemaal dat het effect van die afzonderlijke maatregelen zoveel groter kan zijn als je samen met je buren nadenkt over de afstemming onderling. Precies dat wat de collectieven doen met het ANLb. Een zelfde rol van initiatiefnemer, motivator en ondersteuner kunnen collectieven ook hebben in de veenweidegebieden of in de landbouwgebieden rondom natura 2000. En zeker bij de algemene inzet op natuurinclusieve landbouw kunnen collectieven boerenbedrijven adviseren en ondersteunen bij hun ontwikkeling. Dat ik niet de enige ben die deze rol ziet blijkt wel uit de vele vragen die zowel ik als de collectieven regelmatig krijgen.

Ik ben er oprecht van overtuigd dat de collectieven een grote rol kunnen en moeten gaan spelen in de aankomende grote veranderingen in de landbouw. Dat is mogelijk als we zorgen dat we onszelf blijven. Dat betekent dicht bij de boer blijven staan, zorgen voor voldoende kennis over de gevraagde veranderingen, professioneel en toegankelijk zijn, maar vooral laten zien dat we het samen willen doen. Samen met onze boeren en samen met onze omgeving. Alleen dan kunnen we onze rol als intermediair tussen overheid en veld optimaal benutten. Dit alles vraagt veel van onze collectieven en BoerenNatuur. We willen die rollen en verantwoordelijkheden, maar daarvoor hebben we wel hulp nodig. Daarom is mijn antwoord aan al die mensen die mij vragen “moeten jouw collectieven hier niet een rol in spelen”:  Jazeker, maar hoe ga jij ons dan helpen om dat mogelijk te maken?

Alex Datema
Voorzitter BoerenNatuur

1 februari 2022
Deel dit bericht
Click to access the login or register cheese